Rola progesteronu w ciąży

Progesteron (zwany także luteiną), to obok estrogenu jeden z najważniejszych hormonów damskich odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg cyklu miesiączkowego. Jednakże jego znaczenie wzrasta szczególnie w trakcie ciąży, wpływając bezpośrednio na jej przebieg i rozwój płodu. Jakie konsekwencje ma niedobór progesteronu?

Czym jest progesteron i jaką rolę pełni w ciele kobiety?

Luteina to hormon zaliczany do rodzaju hormonów sterydowych, wytwarzany przez gonady, czyli jajniki. Jest on niezbędnym elementem odpowiadającym za zapłodnienie – co miesiąc przygotowuje macicę na potencjalne zagnieżdżenie się komórki jajowej. Poziom progesteronu wzrasta w drugiej części cyklu menstruacyjnego ułatwiając owulację. Jego niedobór skutkuje nieregularnym miesiączkowaniem lub obfitym krwawieniem, podczas gdy wysoki poziom stężenia tego hormonu może świadczyć o ciąży (w tym także ciąży mnogiej) lub torbielach na jajnikach.

Rola luteiny w ciąży

W początkowej fazie ciąży (do ok.13 tygodnia) progesteron jest wytwarzany przez ciałko żółte, a jego rola sprowadza się do odpowiedniego przygotowania śluzówki macicy na prawidłowe zagnieżdżenie się zapłodnionego jaja. W kolejnym etapie ciąży, hormon ten wytwarzany jest już bezpośrednio przez łożysko i odpowiada za prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu. Szacuje się, że jego poziom wzrasta nawet dziesięciokrotnie w trakcie ciąży i spada bezpośrednio przed porodem, co skutkuje powstawaniem skurczy i rozpoczęciem się akcji porodowej. Ponadto progesteron zapobiega powstawaniu reakcji immunologicznej organizmu matki na antygeny płodu, odpowiada za przygotowanie gruczołów sutkowych do laktacji, reguluje poziom glukozy, pobudza błonę śluzową macicy do wytwarzania składników odżywczych oraz bierze czynny udział w produkcji hormonów metabolicznych rozwijającego się płodu.

Kiedy zaleca się przyjmowanie progesteronu?

Zważywszy na rolę tego hormonu w ciąży, jego niedobór stanowi realne zagrożenie dla jej prawidłowego przebiegu, dlatego w niektórych przypadkach zalecana jest jego suplementacja, zwłaszcza jeśli:

• zachodzi realne zagrożenie poronienia, charakteryzujące się bólami podbrzusza, skurczami macicy, krwawieniem lub plamieniem
• wcześniejsze ciąże kobiety zakończyły się przedwcześnie (w tym także z powodu poronienia)
• zdiagnozowano skracającą się niebezpiecznie szyjkę macicy.

W takich sytuacjach ginekolog prowadzący ciążę przepisuje pacjentce odpowiednią dawkę progesteronu, który może być przyjmowany doustnie lub dopochwowo. Wraz z ustabilizowaniem sytuacji, lekarz może zalecić odstawienie dodatkowej suplementacji luteiny. Niemniej decyzję o tym podejmuje w oparciu o wyniki badań i ogólny stan zdrowia pacjentki.