Antykoncepcja hormonalna bez efektów ubocznych – fakty i mity

Antykoncepcja hormonalna ma wysoki wskaźnik skuteczności, dlatego jest to chętnie wybierana metoda zapobiegania ciąży. Składają się na nią: tabletki, plastry i krążki dopochwowe. Każda kobieta decyduje się na metodę dla siebie najbardziej dogodną. Najczęściej wybierane są tabletki antykoncepcyjne.

Jakim działaniem charakteryzuje się te pigułki?

Środki antykoncepcyjne zazwyczaj zawierają dwie substancje: składnik estrogenny i składnik progestagenny. W większości tabletek składnik estrogenny jest ten sam, natomiast progesteron różni się właściwościami. Może mieć on działanie antyobrzękowe lub leczące problemy skórne (np. trądzik).

Dostępne są również mini-pigułki zawierające tylko progesteron skierowane do kobiet palących, z nadwagą i nadciśnieniem z uwagi na ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia.

Zadaniem tabletek antykoncepcyjnych jest hamowanie owulacji, utrudnienie plemnikom drogi do macicy poprzez zagęszczenie śluzu oraz ograniczenie możliwości implementacji zarodka poprzez tworzenie nieprzyjaznego środowiska w macicy.

Tabletki antykoncepcyjne budzą najwięcej kontrowersji wśród wszystkich form antykoncepcji hormonalnej. Są podejrzewane o działanie nowotworowe, negatywny wpływ na późniejsze próby zajścia w ciążę, powodowanie tycia i rozwój choroby zakrzepowej.
Jeśli chodzi o działanie nowotworowe, tabletki antykoncepcyjne mają dwojakie właściwości. Z jednej strony zwiększają niebezpieczeństwo nowotworu jajnika i piersi, a z drugiej zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby w obszarach, takich jak jajniki, jelito grube i endometrium. Ponadto, po odstawieniu tabletek zwiększone ryzyko tych chorób znika.

W kwestii choroby zakrzepowej, jest prawdą, że antykoncepcja hormonalna zwiększa ryzyko pojawienia się tego schorzenia. W grupie zagrożonych chorobą zakrzepową są kobiety w wieku powyżej 35 roku życia, palące, z nadwagą, nadciśnieniem i wysokim poziomem cholesterolu. Zagrożenie to jest związane z wysokim poziomem estrogenu, dlatego tej grupie kobiet poleca się mini-pigułkę zawierającą jedynie progesteron. Natomiast pigułki zawierające estrogen i progesteron są bezpieczne dla zdrowych kobiet poniżej 35 roku życia. Mniej niż 1 na 1000 kobiet będzie miała objawy choroby zakrzepowej.
Jeśli chodzi o trudności w zajściu w ciążę po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych, jest to mit. Tabletki hormonalne nie powodują bezpłodności ani zaburzeń płodności. Po ich odstawieniu zdrowa kobieta ma takie same możliwości zajścia w ciążę, jak kobieta, która ich nie zażywała. Samo pominięcie codziennej dawki tabletki antykoncepcyjnej może skutkować niepożądaną ciążą.

Jeśli chodzi o zwiększenie masy ciała wywołanej tabletkami hormonalnymi jest to częściowo prawda. Taki skutek uboczny występuje u niektórych kobiet. Można wówczas poprosić lekarza o zmianę rodzaju tabletki antykoncepcyjnej.

Oprócz zagrożeń związanych z antykoncepcją hormonalną, należy wskazać również jej zalety, takie jak: uregulowanie cyklu miesiączkowego i zmniejszenie jego bolesności, zminimalizowanie ryzyka anemii (mniejsze krwawienia po odstawieniu tabletek), poprawa wyglądu skóry (dzięki działaniu tabletek nowszej generacji) oraz zwiększenie gęstości kości (mniejsze ryzyko osteoporozy).

Antykoncepcja hormonalna ma niewątpliwe zalety, oferuje wysoką skuteczność ochronną przed niechcianą ciążą, ale jej zażywanie nie pozostaje bez wpływu na organizm. Należy uważnie przeanalizować argumenty za i przeciw jej stosowaniu, przyjrzeć się swojemu organizmu i podjąć decyzję w uzgodnieniu z lekarzem. Na antykoncepcję hormonalną na pewno nie powinny się decydować kobiety z historią choroby nowotworowej i zakrzepowej w rodzinie czy zaburzeniami pracy wątroby.